Mối nguy hại tới sức khỏe đến từ khói BBQ

Không thể phủ nhận niềm đam mê nướng của người dân nước ta. Đối với nhiều người, mùi của bếp nướng than hoa đủ mạnh để gợi lên những hình ảnh về kỷ niệm hạnh phúc bên những người họ yêu thương. Ở một số vùng, các cuộc thi nướng được tham dự với sự nhiệt tình không kém các sự kiện thể thao. Tuy nhiên, ưcó nhiều tác hại sinh ra từ bếp nướng và khói BBQ, ảnh hưởng trực tiếp đến sức khoẻ mà hầu hết mọi người đều không thể lường trước.

Phương pháp nấu ăn ngoài trời của bạn có ảnh hưởng đến chất lượng không?

Một sự thật mà tất cả mọi người đều phải công nhận đó là sự nguy hại của khói BBQ đến sức khoẻ của con người. Chúng không chỉ đi qua đường hô hấp mà còn hấp thụ qua da và tồn tại trên bề mặt đó ăn. Các phương pháp nướng khác nhau có thể gây ra khí thải theo những cách khác nhau, nhưng không có phương pháp nào hoàn toàn không có khói.

Nướng trực tiếp bằng than: Khi bạn nướng thịt bằng tủ nướng kín, nó có thể dẫn đến nhiệt độ nóng hơn và tạo ra nhiều hợp chất hữu cơ dễ bay hơi hơn (VOC) phát tán vào không khí và có thể dính vào thực phẩm.
Nướng bằng bếp nướng không khói: Khói BBQ nhanh chóng bị loại bỏ, không còn hoặc tồn tại với một lượng nhỏ trong phòng đồng nghĩa với việc thực phẩm có thể hấp thụ ít VOC hơn. Tuy nhiên, việc nướng có thể có tác động đáng kể hơn đến chất lượng không khí ngoài trời.

Khói BBQ là gì, và nó ảnh hưởng như thế nào đến chất lượng không khí?

Khói là sản phẩm phụ của phản ứng hóa học giữa oxy và nguồn nhiên liệu như propan, than củi hoặc gỗ. Ngoài khói, phản ứng hóa học này cũng tạo ra nhiệt làm chín thịt, cá, gia cầm và rau củ. Theo CDC , khói BBQ chứa nhiều thành phần có thể gây hại cho sức khỏe , bao gồm:

Các hợp chất hữu cơ dễ bay hơi (VOC) và các hợp chất hữu cơ bán dễ bay hơi (SVOC)

Một loạt các hóa chất gốc cacbon tồn tại dưới dạng khí ở nhiệt độ phòng, VOC và SVOC đã được phát hiện gây ra các ảnh hưởng xấu đến sức khỏe, bao gồm kích ứng đường hô hấp, dị ứng và hen suyễn, ảnh hưởng tiêu cực đến hệ thần kinh và nhiễm độc gan, và ung thư, theo Phòng thí nghiệm Quốc gia Lawrence Berkeley .

Các hydrocacbon thơm đa vòng (PAH)

Một trong những SVOC chính được tìm thấy trong khói BBQ là PAH, PAH được hình thành thông qua quá trình đốt cháy than, gỗ, dầu và khí đốt. Chúng cũng có thể được tạo ra khi chất béo và nước từ thịt nhỏ vào lửa trong quá trình nướng. Mặc dù phần lớn phơi nhiễm PAH liên quan đến thịt nướng đến từ việc ăn thức ăn nướng nhưng PAH cũng có thể được hít vào qua hệ hô hấp và hấp thụ qua da của bạn. Theo EPA, việc tiếp xúc với PAH có thể gây ra các bất thường về máu và gan, cũng như một số dạng ung thư . Ngoài ra, các nghiên cứu đã phát hiện ra rằng phơi nhiễm PAH có thể ảnh hưởng tiêu cực đến chức năng phổi và thậm chí gây ung thư phổi.

Vật chất hạt (PM)

Các hạt rắn và các giọt chất lỏng được tìm thấy trong khói được gọi là PM. Một số PM đủ lớn để có thể nhìn thấy bằng mắt thường, nhưng phần lớn PM được tìm thấy trong khói là cực nhỏ. Khi hít phải, PM có thể đi vào phổi và máu gây ra những ảnh hưởng xấu đến sức khỏe.

Carbon monoxide (CO)

Một sản phẩm của quá trình đốt cháy đó là CO, carbon monoxide có thể gây hại cho sức khỏe của bạn khi hít phải. Tiếp xúc với CO làm giảm lượng oxy trong máu, tác động tiêu cực đến hoạt động của não, tim và các cơ quan quan trọng khác trong cơ thể.

Các amin dị vòng (HCAs)

HCAs hình thành trong phản ứng hóa học khi thịt bị cháy. Khi nướng thực phẩm, hầu hết mọi người đều mong muốn thực phẩm có màu vàng đẹp mắt, đó cũng được coi là dấu hiệu của việc thực phẩm đã chín. Tuy nhiên, thực phẩm càng cháy đen thì càng có nhiều HCA. HCAs là các chất hóa học được hình thành khi protein, creatine và đường từ thịt, gia cầm hoặc cá phản ứng ở nhiệt độ cao. Nồng độ HCA có trong thực phẩm nấu chín tăng lên theo nhiệt độ và thời gian nấu. Theo CDC , HCAs được biết đến là chất gây ung thư.

Khói độc tạo ra trong bữa tiệc nướng không chỉ ảnh hưởng đến những người có mặt. Một nghiên cứu năm 2012 của Ban Tài nguyên Không khí Bang California cho thấy rằng việc nướng thịt có thể gây tích tụ khí thải và ảnh hưởng đến sức khỏe của mọi người trong cộng đồng.

Lựa chọn nhiên liệu nướng có ảnh hưởng đến khí thải không?

Có nhiều sự lựa chọn nhiên liệu mà bạn có thể sử dụng cho món nướng của mình. Hầu hết mọi người có sở thích sử dụng nguyên liệu có mùi thơm và dễ sử dụng. Tuy nhiên, các loại nhiên liệu nướng khác nhau có tác động khác nhau đến chất lượng không khí và sức khỏe.

Than củi

Than củi là tác nhân hàng đầu sản sinh khí thải độc hại như HCAs, PAHs, khói và tro, là nguyên nhân gây ô nhiễm không khí nghiêm trọng. Khi nướng thực phẩm với than càng lâu càng tạo ra nhiều PAH và HCA.

Gỗ

Giống như than củi, các loại gỗ khi cháy thải ra một lượng đáng kể các chất độc hại. Theo EPA , chúng bao gồm PAHs, benzen, acrolein và formaldehyde.

Khí tự nhiên và khí propan

Khí tự nhiên và propan được coi là lựa chọn thay thế “xanh” cho việc nướng thực phẩm, chúng giải phóng ít vật chất dạng hạt hơn so với than và củi. Ngoài ra, chúng có thể dễ dàng dập tắt.

Chất lỏng

Theo EPA , chất lỏng mà nhiều người sử dụng để đốt than sản sinh VOC có hại theo hai giai đoạn. Đầu tiên, khi bạn đổ nó lên than, một số chất lỏng nhẹ hơn sẽ bay hơi và giải phóng VOC vào không khí. VOCs bổ sung được sinh ra khi bạn đốt than.

Gia vị nấu ăn

Sử dụng gia vị nấu ăn, đặc biệt là dầu có thể làm tăng chất dạng hạt và khói BBQ tạo ra trong khi nướng. Tuy nhiên, không phải loại dầu nào cũng giống nhau. Ví dụ, ở nhiệt độ cao, dầu hạt cải được phát hiện thải ra ít VOC hơn dầu ô liu và dầu thực vật tạo ra nhiều khí thải PM hơn dầu đậu phộng. Nhìn chung, dầu ô liu thường có tỷ lệ phát thải khi nấu ăn trung bình cao nhất, trong khi dầu ngô có tỷ lệ thấp nhất.

Khói BBQ có hại cho sức khỏe của bạn không?

Khói BBQ, đặc biệt khi được tạo ra bằng cách nướng bằng than, có thể là một nguồn ô nhiễm không khí đáng kể. Người thực hiện món nướng sẽ có mức phơi nhiễm VOC cao nhất, nhưng hầu hết những người xung quanh đều tiếp xúc với khí thải độc hại.

Trẻ em và phụ nữ mang thai dễ bị ảnh hưởng xấu đến sức khỏe hơn do hít phải khói BBQ. Bởi vì các cơ quan trong cơ thể vẫn đang phát triển, và trẻ em cũng hít thở nhiều không khí hơn so với người lớn.

Việc nướng thịt có thể không tốt cho sức khỏe của bạn, nhưng điều đó không có nghĩa là bạn phải từ bỏ hoàn toàn. Bạn có thể thực hiện các bước để giảm tác động xấu đến sức khỏe của khói BBQ.

Làm thế nào bạn có thể hạn chế tác hại của khói BBQ?

Trong bữa tiệc nướng, bạn có thể thử các mẹo sau để hạn chế ảnh hưởng bởi khói BBQ.

Sử dụng khí propan và khí đốt tự nhiên thay vì dùng than.
Sử dụng hệ thống ống hút để thải khí ra ngoài
Theo dõi nhiệt độ của vỉ nướng để tránh quá nóng và làm cháy thức ăn.
Loại bỏ các phần thịt nướng hoặc rau củ bị cháy trước khi ăn.
Lật thịt thường xuyên trong khi nấu để giảm sự hình thành HCA.
Làm chín thịt trước khi nướng để giảm thời gian tiếp xúc với nhiệt độ cao.
Mua và nấu thịt nạc để giảm bớt chất béo. Ngoài ra, bạn có thể thử lót giấy bạc bên dưới thịt khi nướng để giữ chất béo và nước ép không bị chảy xuống dưới.
Cân nhắc nướng rau thay vì nướng thịt để tránh HCAs và PAHs do chất béo nhỏ giọt
Thay và giặt quần áo tiếp xúc với khói sau bữa tiệc nướng.

Một số máy hỗ trợ lọc khí, khử mùi khói BBQ có thể tham khảo: